Các yếu tố xã hội tác động đến việc thực hiện pháp luật

Trong đời sống xã hội, pháp luật có một vai trò, vị trí vô cùng quan trọng và mang ý nghĩa rất to lớn. Pháp luật là một trong số những phương thuận tiện có hiệu quả nhất để Nhà nước quản lý xã hội. mặc khác, pháp luật chỉ thực sự phát huy vai trò to lớn của nó khi nó được hiện thực hóa vào đời sống, được cụ thể hóa bằng những hành động của con người, đó chính là thực hiện pháp luật. Vấn đề đặt ra với Nhà nước không phải là ban hành nhiều văn bản luật mà điều quan trọng hơn là phải thực hiên pháp luật. Chính từ những vấn đề này nên em xin phép chọn đề tài: “Phân tích các yếu tố xã hội tác động đến việc thực hiên pháp luật? liên hệ với tình hình thực tiễn thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay.” 

1. Các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật:

1.1. Sự phát triển kinh tế xã hội:

Yếu tố kinh tế bao gồm tổng thể các điều kiện, hoàn cảnh về kinh tế – xã hội, hệ thống các chính sách kinh tế, chính sách xã hội và việc triển khai thực hiện, áp dụng chúng trong thực tế xã hội. Nền kinh tế – xã hội phát triển năng động, bền vững sẽ là khó khăn thuận lợi cho hoạt động thực hiện pháp luật, ảnh hưởng tích cực tới việc cải thiện hiểu biết pháp luật, ý thức pháp luật của các tầng lớp xã hội. Ngược lại, nền kinh tế – xã hội chậm phát triển, kém năng động và hiệu quả sẽ có khả năng tác động tiêu cực tới việc thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật. Yếu tố kinh tế là nền tảng của sự nhận thức, hiểu biết pháp luật và thực hiện pháp luật nên có ảnh hưởng mạnh mẽ tới vận hành thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật.

quy trình thực hiện pháp luật chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của  sự phát triển kinh tế – xã hội. Nước ta là một nước đang phát triển, trình độ kinh tế xã hội ở mỗi vùng miền là khác nhéu, Vì vậy nó cũng ảnh hưởng  nhất định đến việc  thực hiện pháp luật ở nước ta. Kinh tế có phát triển, cuộc sống vật chất của các tầng lớp dân cư được cải thiện hơn, lợi ích kinh tế được đảm bảo thì nhân dân sẽ phấn khởi, tin tưởng vào đường lối kinh tế, chính sách pháp luật, sự lãnh đạo của Đảng và vận hành điều hành, quản lý của Nhà nước. Khi đó, niềm tin của các chủ thể đối với pháp luật được củng cố, hoạt động thực hiện pháp luật sẽ mang tính tích cực, thuận chiều, phù hơp với các giá trị, chuẩn mực pháp luật hiện hành.

Khi kinh tế phát triển, cuộc sống tinh thần, vật chất đươc cải thiện hơn, các cán bộ, công chức Nhà nước, các tầng lớp nhâ dân có điều kiện mua sắm các phương tiện nghe, nhìn, có điều kiện thõa mãn các mong muốn  thông tin pháp luật phong phú và cập nhật. Các chương trình thường nhật, giáo dục pháp luật sẽ đơn giản đến được với đông đảo cán bộ và nhân dân; mong muốn tìm hiểu, trang bị thông tin, kiến thức pháp luật trở thành nhu cầu tự giác, thường trực trong suy nghĩ và hành động của họ. Điều đó giúp cho hoạt động thục hiên pháp luật của các chủ thể mang tính tự giác, tích cực.

Còn khi kinh tế chậm phát triển, mức lương thấp, tình trạng thất nghiệp gia tăng, lợi ích kinh tế không được đảm bảo, cuộc sống của cán bộ, nhân dân gặp khó khăn thì tư tưởng sẽ diễn biến phức tạp, cái xấu có cơ hội nảy sinh, tác động tiêu cực tới việc thực hiện pháp luật. Đây chính là mảnh đất lý tưởng cho sự xuất hiện các loại hành vi vi phạm pháp luật, đi ngược lại các giá trị, chuẩn mực pháp luật như tệ quan liêu, của quyền, nhũng nhiễu, tham nhũng trong cán bộ; buôn lậu, trốn thuế; trộm cắp, cướp giật…trong các thành phần xã hội bất hảo.

Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Cơ chế kinh tế cũng có tác động tới việc thực hiện pháp luật. Cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp trước đây đã tạo ra tâm lú thụ động, ỷ lại. do đó nhận thúc pháp luật và vận hành thực hiện pháp luật thường mang tính phiến diện, một chiều theo kiểu mệnh lệnh – phục tùng. Cơ chế kinh tế thị trường hoạch định xã hội chủ nghĩa Hiện tại với những mặt tích cực của nó sẽ tạo ra tư duy năng động, sáng tạo, coi trọng uy tín, chất lượng, hiệu quả của vận hành kinh tế .

Từ đó tác động tích cực hơn tói ý thức pháp luật và hành vi thực hiện pháp luật của các chủ thể trong các vận hành sản xuất, buôn bán, sinh hoạt và tiêu sử dụng. Nhưng mặt trái của tâm lý thị trường sẽ tạo ra tâm lý sùng bái đồng tiền, coi tiền là tất cả, bất chấp các giá trị đạo đức, pháp luật cùng lúc ấy sẽ tạo ra những quan niệm, hành vi sai lệch trong thực hiện pháp luật, lấy đồng tiền làm thước đo đánh giá các quan hệ giữa người với người. Đây là nguyên nhân nảy sinh các hành vi trái pháp luật, là môi trường cho các loại tội phạm nảy sinh và phát triển.

Việc thực hiện chính sách xã hội, đảm bảo các nguyên tắc của công bằng xã hội là điều kiện cần thiết cho sự ổn định chính trị, tăng cường pháp chế và đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội; củng cố ý thức của con người về cái chung trong các lợi ích, lý tưởng của họ, khơi dậy thái độ tích cực của quần chúng đối với việc tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật; nhờ đó ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật cũng được nâng lên một bước và việc thực hiện pháp luật của các chủ thể trở nên tự giác và chủ động hơn.

Xem thêm: liên hệ thực tiễn việc thực hiện pháp luật ở nước ta Hiện tại

1.2. Yếu tố chính trị:

Yếu tố chính trị là toàn bộ yếu tố tạo nên cuộc sống chính trị của xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, bao gồm môi trường chính trị, hệ thống các chuẩn mực chính trị, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và quá trình tổ chức, thực hiện chúng; các quan hệ chính trị và ý thức chính trị, vận hành của hệ thống chính trị. Cùng với đó là nền dân chủ xã hội và bầu không khí chính trị – xã hội.

Yếu tố chính trị có ảnh hưởng mạnh mẽ tới hiệu quae của vận hành thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật, đặc biệt là các cá nhân, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật. Một đất nước có môi trường chính trị ổn định là điều kiện thuận lợi đối với hoạt động thực hiện pháp luật, bởi nó củng cố niềm tin của người dân, để họ tin và đi theo Đảng. Một đất nước bất ổn về chính trị sẽ luôn khiến người dân hoang mang, lo lắng, dao động…và dẫn đến việc thực hiện pháp luật không tốt. Nhận thấy đây là một trong số những yếu tố quan trọng cho việc thực hiện pháp luật hiệu quả, chính xác.

Hiện tại Đảng ta luôn quan tâm chỉ đạo sâu sát đối với việc tuyên truyền và thường nhật kiến thức nhằm cải thiện ý thức chính trị tương đương hiểu biết pháp luật cho các Đảng viên và đã đạt được kết quả tốt đẹp, để các Đảng viên luôn là những người đi trước, gương mẫu thực hiện pháp luật, từ đó tăng được lòng tin của quần chúng nhân dân.

Môi trường chính trị – xã hội của đất nước ta trong những năm qua luôn ổn định, phát triển bền vững chính là khó khăn thuận lợi đối với hoạt động thực hiện pháp luật, vì nó củng cố ý thức và niềm tin chính trị của cán bộ, Đảng viên và quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, gia tăng lập trường chính trị –   tư tưởng của các cá nhân có thẩm quyền áp dụng pháp luật.

Thực tiễn lịch sử chứng minh rằng, trong thập kỷ cuối cùng của thế kỷ XX, khi mà Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu suy thoái, tan rã, một bộ phận không nhỏ cán bộ, Đảng viên, nhân dân có sự hoang mang, dao động về tư tưởng, tâm lý; nhưng nhờ mội trường chính trị ổn định dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam nên chúng ta đã vượt qua thử thách một cách thành công.

Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Đảng có ảnh hưởng rất quan trọng tới hoạt động thực hiện pháp luật. Ở nước ta, sự vận hành của hệ thống pháp luật trên các phương diện xây dựng, thực hiện và áp dụng pháp luật luôn được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng ta nhận thức sâu sắc rằng muốn xây dựng được một bộ máy Nhà nước trong sạch, vững mạnh vận hành trên các cơ sở nguyên tắc, quy định của pháp luật thì vấn đề thực hiện pháp luật một cách nhất quán, nghiêm chỉnh từ phía cán bộ, Đảng viên và nhân dân phải được đặt lên trên vị trí hàng đầu.

Muốn cho pháp luật được tôn trọng và thực hiện nghiêm túc thì cán bộ, Đảng viên phải là những người đi trước, gương mẫu thực hiện và có “năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối của Đảng , pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo  việc, tận tụy với nhân dân, biết phát huy sức dân”. Chính do đó, Đảng ta luôn quan tâm và chỉ đạo sâu sắc đối với các hoat động pháp luật, trong đó có thực hiện pháp luật .

Ý thức chính trị cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động thực hiện pháp luật. Nó phản ánh các quan hệ chính trị, kinh tế, xã hội giữa các giai cấp, các dân tộc và các quốc gia cũng như thái độ của các giai cấp đối với quyền lực Nhà nước, thể hiện trực tiếp và tập trung nhất lợi ích giai cấp. Ở nước ta, hệ thống chính trị  được thể hiện trong cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng tương đương trong các chính sách, pháp luật của Nhà nước dựa trên nền tanngr của chủ nghĩa Mác – Leenin và tư tưởng Hồ Chí Minh, giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, thể hiện và vì lợi ích của đông đảo các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động.

Xem thêm: Nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước trong Hiến pháp năm 2013

Trong vận hành thực hiện pháp luật, ý thức chính trị thể hiện trước hết ở việc các chủ thể có chức năng áp dụng pháp luật quán triệt, thấm nhuần nhiệm vụ chính trị của mình, lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sâu sát quá trình thực hiện, áp dụng pháp luật, giữ nghiêm kỷ cương, phép nước. Điều đó sẽ giúp cho hoạt động thực hiện pháp luật thực sự đạt được chất lượng, hiệu quả cao, khơi dậy ý thức, trách nhiệm chính trị của các chủ thể khác trong thực hiện pháp luật.

Tính chất, mức độ của nền dân chủ xã hội cũng có ảnh hưởng tới hoạt động thực hiện pháp luật. Trong điều kiện xã hội có nền dân chủ rộng rãi, thông tin đa dạng, phong phú, thường xuyên chiều, các tầng lớp xã hội có khả năng thẳng thắn, công khai, cởi mở, bày tỏ chính kiến, quan điểm, nguyện vọng của mình đối với các vấn đề pháp luật và các cơ quan thực hiện pháp luật hoặc bắt buộc các cơ quan pháp luật trợ giúp, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình.

Ngược lại, trong điều kiện xã hội thiếu dân chủ, thông tin nghèo nàn, thậm chí bị bưng bít thì bầu không khí chính trị – xã hội bị ngột ngạt, gò bó, các công dân không dám nói thật suy nghĩ của lòng mình, không dám đòi hỏi công lý vì e ngại ý kiến, bắt buộc mà họ đưa ra có thể “phạm húy” hoặ không “hợp khẩu vị” của ai đó.

1.3. Yếu tố văn hóa – cuộc sống:

Các yếu tố văn hóa – cuộc sống bao giờ cũng thuộc về một môi trường văn hóa xã hội nhất định gắn liền vói một  phạm vi không gian xã hội nhất định, nơi các cá nhân và cộng đồng người tổ chức các hoạt động sống, sinh hoạt, cùng nhau tạo dựng, thừa nhận và chia sẻ các giá trị văn hóa, lối sống, phong tục tập quán, lễ nghi… Với những mặt, những khía cạnh biểu hiện của mình, các yếu tố văn hóa có tác động mạnh mẽ đến hoạt động thực hiện pháp luật, thể hiện trên các điểm sau:

Các phong tục tập quán trong cộng đồng xã hội có tác động nhất định tới hoạt động thực hiện pháp luật của các tầng lớp nhân dân, thể hiện đặc biệt rõ rệt ở khu vực nông thôn. Bên cạnh những ưu điểm rất căn bản, các phong tục tập quán ở nông thôn cũng đang bộc lộ những nhược điểm nhất định như việc tổ chức hội hè, đình đám, ma chay, giỗ chạp thường xuyên lúc thường xuyên nơi còn cồng kềnh, tốn kém và lãng phí; những hủ tục lạc hậu, lỗi thời còn tồn tại; trình độ dân trí còn thấp; thói hư tật xấu và tệ nạn xã hội nảy sinh; tính tích cực chính trị – xã hội của người dân còn Giảm…

Tại một số làng xã, chính quyền và người dân đứng ra tổ chức lễ hội ồn ào, kéo dài, gây ảnh hưởng sản xuất và sinh hoạt, bán vé và thu phí sai nguyên tắc tài chính, sự chỉ đạo thiếu sâu sát, để cho một số người lợi dụng lễ hội để hành nghề mê tín dị đoan. Trong khi một vài thói hư tật xấu và tệ nạn xã hội như nạ cờ bạc, số đề, mê tín dị đoan, mại dâm…đang xâ nhập vào nông thôn, thì có những người, thay vì tích cực đấu tranh, ngăn ngừa, phòng ngừa lại tiếp tay hoặc trực tiếp tham gia vào những thói xấu đó. Những hiện tượng trên đây gây ra điều kiện cho việc thực hiện đúng đắn pháp luật, đồng thời là những hành vi vi phạm pháp luật, coi thường kỷ cương, phép nước, cần phải có biện pháp xử lý nghiêm minh, thích đáng.

Lối sống đô thị và lối sống nông thôn có ảnh hưởng khác nhéu tới vận hành thực hiện pháp luật. Đặc trưng nổi bật của lối sống đô thị là tích cực chính trị – xã hội ở đo thị cao. Cư dân đô thị có nhiều điều kiện tiếp xúc với các thông tin chính trị – xã hội và tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội lớn mà phần nhiều được tổ chức tại các đô thị. Các phong trào có sức kêu gọi quần chúng ở các đô thị thường diễn ra nhénh hơn so với ở nông thôn. Đây cũng là điều dễ hiểu vì đô thị thường là nơi quy tụ thường xuyên thành phần xã hội có trình độ học vấn tương đối cao.

Tại các thành phố, phạm vi giao tiếp về xã hội cơ bản tương đối rộng, cường độ giao tiếp cao và mang tính ẩn danh trong giao tiếp. Đây là khó khăn thuận lợi cho sự hình thành và phát triển ý thức pháp luật và các hình thức thực hiện pháp luật. ngoài ra, đô thị là nơi quy tụ phần lớn bộ phận không thể thiếu trong dân cư đô thị thường được gọi dưới cái tên “những phần tử ngoài lề xã hội”. Về phương diện xã hội, đây là môi trường sinh ra nhiều loại tệ nạn xã hội và tội phạm thường xuyên tới mức đáng báo động, gây ra khó khăn cho công tác quản lý xã hội và vận hành thực thi, bảo vệ pháp luât.

Xem thêm: Các nguyên tắc thực hiện hồ sơ hành chính

Lối sống nông thôn là lối sống mang tính cộng đồng rất cao và rất chặt chẽ, liên kết cả thành viên trong làng xã lại với nhéu, mỗi người đều hướng tới những người khác . Điều đó thể hiện ở mối quan hệ gắn bó, sự quan tâm giúp đỡ lẫn nhéu giữa các thành viên trong gia đình, dòng họ, lối xóm ở nông thôn. Người dân nông thôn thường sống đoàn kết gắn bó với quê hương làng xóm, rất coi trọng tình làng nghĩa xóm. Đây là một biểu hiện rất riêng, rất đặc thù của lối sống nông thôn Việt.

Tính cộng đồng được coi là khó khăn thuận lợi đối với vận hành thực hiện pháp luật. Bằng ý thức cộng đồng, nó giúp cho các cán bộ pháp luật đơn giản hơn trong việc thường nhật, tuyên truyền và thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với đông đảo người dân nông thôn. Sức mạnh của tinh thần đoàn kết giúp cho các cơ quan hành chính, tư pháp hoàn thành tốt các nhiệm vụ thực thi và bảo vệ pháp luật. Khi truyền thống làng xã được phát huy, người dân cởi mở, thẳng thắn tham gia ý kiến về những cái được và cái chưa được trong vận hành thực hiện pháp luật.

Sự đề cao tính cộng đồng và chủ nghĩa tập thể dễ dẫn cán bộ làm công tác thực thi và bảo vệ pháp luật đến việc đánh mất ý thức về con người cá nhân, cái tôi bị triệt tiêu, ý thức cá nhân và hành vi cá nhân cũng bị đặt vào lối xử thế hòa cả làng. điều này khiến cho cán bộ cả nước khi phải đối diện với những việc làm sai trái, khuyết điểm, thậm chí vi phạm pháp luật, thì họ thường tìm cách né tránh trách nhiệm cá nhân và muốn đó là trách nhiệm tập thể.

và cạnh đó tính cộng đồng thường là cái cớ được cán bộ làm công tác thực thi và bảo vệ pháp luật sử dụng để biện minh cho thói quen ỷ lại vào tập thể và tâm lý an phận thủ thường. Cính tình trạng này làm hạn chế năng lực sáng tạo, sự chủ động và quyết đoán của họ trong điều hành, giải quyết các công việc chung từ đó gây ảnh hưởng hoạt động thực hiện pháp luật.

Các phương tiện thông tin đại chúng thuồng xuyên đăng tải các thông tin về các sự kiện pháp luật hiện tượng xảy ra trong xã hội, hoạt động thực hiện pháp luật của các tầng lớp xã hội. và của các cơ quan chức năng, nêu lên những tấm gương điển hình người tốt việc tốt trong việc thực hiện pháp luật… Những thông tin đó ở chừng mực khác nhau tác động đến suy nghĩ, nhận thức và hành vi của mỗi con người, khiến cho họ thực hiện pháp luật tốt hơn.

Dư luận xã hội có tác động mạnh mẽ đến vận hành thực hiện pháp luật. Dư luận xã hội gắn liền với ý chí cộng đồng của nhóm xã hội mà nó tác động mạnh mẽ đến suy nghĩ và hành động của các cá nhân. Trong một chừng mực nhất định người ta có khả năng không sợ sự trừng phạt của pháp luật khi thực hiện những hành vi sai trái, phạm pháp nhưng chúng lại sợ sự phê phán lên án của dư luận xã hội – một thứ bất thành văn.

Trong điều kiện xã hội có nền dân chủ rộng rãi, dư luận xã hội được coi là phương thuận tiện kiểm tra xã hội đối với ý thức pháp luật và hành vi pháp luật của mỗi người. Dưới áp lực của dư luận xã hội, mỗi người luôn phải xem xét, suy nghĩ, kiểm định trước khi thực hiện một hành vi pháp luật nào đó. Những câu hỏi phải được đặt ra về cái đúng, cái sai, nên hay nhớ đừng nên… Nhờ đó, ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật trong mỗi chủ thể cũng được nâng lên một bước.

1.4. Yếu tố pháp luật:

Yếu tố pháp luật là tổng thể các yếu tố tạo nên cuộc sống pháp luật của xã hội ở từng giai đoạn nhất định bao gồm hệ thống pháp luật, các quan hệ pháp luật… Bản thân pháp luật được phát sinh là để điều chỉnh các quan hệ xã hội là cơ sở để các chủ thể thực hiện pháp luật. Song chính các mặt, khía cạnh khác nhau của các chuẩn mực pháp luật cũng có tác động nhất định đến hoạt động thực hiện pháp luật.

Xem thêm: Công dân là gì? Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp?

Văn hóa pháp luật được hình thành từ tổng thể các hoạt động xã hội – pháp luật trên cả phương diện lý luận và thực tiễn, văn hóa pháp luật là hệ thống các tổng giá trị, chuẩn mực pháp luật được kết tinh từ trí thức pháp luật, tình cảm, niềm tin đối với pháp luật và hành vi pháp luật; có tác động sâu rộng tới các hình thức pháp luật từ tuân thủ chấp hành dùng cho tới áp dụng pháp luật. Văn hóa pháp luật được thể hiện ra trong cuộc sống pháp luật thông qua quy trình thực hiện pháp luật. Giữa văn hóa pháp luật và vận hành thực hiện pháp luật có mối LH chặt chẽ với nhau. Văn hóa pháp luật là cơ sở, nền tảng, khuôn mẫu tư duy và chuẩn mực hành vi của vận hành thực hiện pháp luật, có định hướng đúng đắn. Ngược lại, vận hành thực hiện pháp luật có công dụng bổ sung làm phong phú thêm cho các tổng giá trị chuẩn mực của văn hóa pháp luật.

Các yếu tố truyền thống cũng có ảnh hưởng không nhỏ đối với hoạt động thực hiện pháp luật trong giai đoạn Hiện tại. Sự quản lý Nhà nước bằng pháp luật là nhằm khắc phục tính thiển cận, cục bộ trong quy trình phát triển, sản xuất, xây dựng làng xã trên các lĩnh vực kinh tế – xã hội. Thông qua pháp luật, Nhà nước nhắc nhở, duy trì mọi nghĩa vụ của người dân và làng xã đối với Nhà nước và xã hội. Trong quy trình phát triển Nhà nước thừa nhận làng có lệ riêng của mình sao cho không trái với nguyên tắc quy định của pháp luật. Hệ thống tự quản chủ yếu dựa vào dư luận xã hội, uy tín của các vị chức sắc và đặc biệt vai trò của lệ làng. Cần kết hợp cả hai hình thức quản lý này trong hoạt động thực hiện pháp luật.

Sự tồn tại dai dẳng của pháp luật do các chế độ cũ để lại có ảnh hưởng nhất định tới hoạt động thực hiện pháp luật. một số người có quan niệm sai lầm cho rằng pháp luật chỉ chủ yếu là công cụ trừng phạt, do thiếu hiểu biết họ có tâm lý sợ hãi pháp luật. Tâm lý lo sợ đó khiến cho hành vi của con người thiếu ổn định do đó khó có thẻ dẫn đến hành vi xử sự tích cực trước pháp luật và đối với pháp luật.

Tình trạng thờ ơ trước pháp luật hoặc coi thường pháp luật ở một vài người ảnh hưởng tiêu cực đến việc thực hiện pháp luật của những người khác. Vẫn còn tồn tại tình trạng không tuân thủ pháp luật, thờ ơ coi thường pháp luật. Điều này không những tác động xấu đến việc thực hiện pháp luật mà còn có tác động không nhỏ tới xã hội cộng đồng.

Ý thức, niềm tin đối với pháp luật của con người có ảnh hưởng quan trọng tới việc thực hiện pháp luật. Bởi lẽ, nếu thiếu sự tin tưởng vào pháp luật, không có niềm tin vững chắc vào tính công bằng và nghiêm minh của pháp luật…thì việc thực hiện pháp luật không thể tốt và chặt chẽ được.

Sự vận hành của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện pháp luật có ảnh hưởng quan trọng đến việc hoạt động thực hiện pháp luật. Sự can thiệp của các bộ phận chức năng nhằm đảm bảo cho pháp luật được tôn trọng và thực hiện mỗi khi xảy ra vi phạm pháp luật, tranh chấp là rất cần thiết, đúng đắn.

2. Tình hình thực tiễn thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay:

Thực hiện pháp luật Hiện tại ở nước ta đang là vấn đề nóng bỏng. Trước thực trạng coi thường kỷ cương phép nước, bất chấp pháp luật của một bộ phận dân cư, nhiều tác giả đã đi sâu thống kê vấn đề này. Ở nước ta Hiện tại có thường xuyên quan điểm về vấn đề áp dụng pháp luật. Nhưng nhìn chung các định nghĩa về áp dụng pháp luật đó tương đối đồng nhất, sự khác nhau có chăng chỉ là việc sử dụng các từ ngữ khác nhau để diễn đạt mà thôi.

Trong vận hành áp dụng pháp luật bao hàm tất cả các cách thức thực hiện pháp luật. Việc các bộ phận nhà nước tổ chức cho các chủ thể thực hiện các quy định của pháp luật, thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lý của họ đòi hỏi các cơ quan phải tuyệt đối tuân thủ  pháp luật, tức là tự kiềm chế không phạm vào các điều cấm trong khi áp dụng  pháp luật. Thi hành các nghĩa vụ pháp lý và vận dụng đúng đắn, chính xác các  quy phạm pháp luật trong quy trình áp dụng pháp luật. Nói cách khác, các cơ  quan nhà nước, nhà chức trách có thẩm quyền phải tiến hành áp dụng pháp  luật trong các trường hợp sau:

Xem thêm: Điều kiện và hình thức thực hiện sáp nhập hai công ty

Thứ nhất, khi cần áp dụng các biện pháp cưỡng chế do các chế tài pháp  luật quy định đối với những chủ thể vi phạm pháp luật, ví dụ cho trường hợp này là việc cảnh sát giao thông xử phạt người  vi phạm luật giao thông, Hội đồng kỷ luật nhà trường xử lý kỷ luật đối với  cán bộ, giáo viên hoặc sinh viên vi phạm kỷ luật… .

Thứ hai, nếu thiếu sự can thiệp của nhà nước, những quyền và nghĩa vụ  pháp lý trong quan hệ pháp luật không mặc nhiên nảy sinh, thay đổi hoặc  chấm dứt. Ví dụ, Hiến pháp Việt Nam 1992 quy định lao động là quyền và  nghĩa vụ của công dân, nhưng quan hệ pháp luật lao động với những quyền và  nghĩa  vụ lao  động  cụ  thể giữa  một  công  dân  với  một  cơ quan,  tổ  chức  nhà  nước chỉ nảy sinh khi có quyết định tuyển dụng người công dân nói trên của  cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Thứ ba, khi xảy ra tranh chấp về quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa các bên  tham gia quan hệ pháp luật mà các bên đó không tự giải quyết được, ví dụ, một người cho thuê của cải/tài sản kiện ra tòa đòi tài sản cho thuê, tòa án thụ lý  và giải quyết vụ án đó tức là áp dụng pháp luật để giải quyết tranh chấp giữa  người cho thuê của cải/tài sản với người thuê của cải/tài sản.

Thứ tư, khi cần áp dụng sự cưỡng chế của nhà nước đối với các chủ thể không vi phạm pháp luật mà chỉ vì lợi ích chung của xã hội, ví dụ, để đáp ứng cho việc xây dựng các công trình công  cộng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã phải ra quyết định thu hồi đất của  các chủ thể đang có quyền dùng hợp pháp trên diện tích đất đó, và đương  nhiên, các chủ thể đang dùng phải giao lại đất đó cho nhà nước và nhận sự  đền bù của nhà nước.

Thứ năm, khi cần áp dụng các hình thức khen thưởng đối với các chủ thể  có thành tích theo quy định của pháp luật, ví dụ, việc các chủ thể có thẩm quyền xét tặng bằng  khen, danh hiệu vinh dự nhà nước cho một chủ thể nào đó chính là áp dụng  pháp luật trong trường hợp này.

Thứ sáu, khi cần kiểm tra, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể trong một số quan hệ pháp luật nhất định theo quy định của pháp luật. Thứ bảy, khi cần phải xác nhận sự tồn tại của một sự kiện thực tế chi tiết  nào đó theo quy định của pháp luật. Chẳng hạn như: Nhà Nước chứng thực tính hợp pháp của hợp đồng mua bán tài sản; tính hợp pháp của di chúc; chứng nhận sự kiện sinh hay sự kiện chết của một người nào đó.

KẾT LUẬN

Việc ban hành thường xuyên đạo luật là rất quan trọng nhưng quan trọng hơn là phải làm cho pháp luật phát huy tác dụng tích cực trong cuộc sống. Thực hiện pháp luật là khâu quan trọng để các đạo luật, các văn bản quy phạm pháp luật đi vào thực tế đời sống. Nó phải được thển hiện dưới các hình thức thông qua các quy định chặt chẽ của pháp luật. Thực hiện pháp luật đạt hiệu quả là góp phần thúc đẩy xã hội phát triển, ổn định tình hình chính trị của đất nước trong giai đoạn công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Thực hiện pháp luật là quy trình phức tạp, phải được nhạn thức đúng, tiến hành đồng bộ là một trong số những vấn đề cấp thiết hiện nay.

Xem thêm: Các biện pháp nhằm cải thiện hiệu quả của vận hành thực hiện pháp luật

Bài viết được thực hiện bởi: Thạc sỹ Đinh Thùy Dung

cấp bậc: Trưởng phòng Pháp lý

Lĩnh vực tư vấn: Dân sự, Đất đai, Hôn nhân

Trình độ đào tạo: Thạc sỹ Luật kinh tế

Số năm kinh nghiệm thực tế: 07 năm

Tổng số bài viết: 13.571 bài viết

Suy thoái kinh tế là gì? tác nhân gây ra ra suy thoái kinh tế? ảnh hưởng của suy thoái kinh tế?

Hiến pháp là gì? thuật ngữ tiếng Anh? Các đặc trưng cơ bản của Hiến pháp? Vai trò của Hiến pháp? Đối tượng điều chỉnh của ngành Luật Hiến pháp?

Hiến pháp là gì? Vai trò của Hiến pháp trong hệ thống pháp luật? Vị trí của Hiến pháp trong hệ thống pháp luật? Ý nghĩa của Hiến pháp?

Kinh tế xã hội là gì? Hiểu biết về kinh tế xã hội? Tầm quan trọng và tác động của kinh tế xã hội? Kinh tế xã hội và các giai cấp xã hội?

Giải pháp hoàn thiện quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 về kháng cáo, kháng nghị theo hồ sơ phúc thẩm? Hoàn thiện các văn bản pháp luật khác về kháng cáo, kháng nghị phúc thẩm vụ án hình sự?

Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về thế chấp quyền dùng đất? Kiến nghị giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật có liên quan đến vận hành thế chấp quyền sử dụng đất?

Lợi ích của việc hoàn thiện pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan? một số giải pháp hoàn thiện pháp luật xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực hải quan?

Giải pháp hoàn thiện pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất? Các giải pháp cải thiện hiệu quả thi hành pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất?

Vị trí, vai trò của nguyên tắc đồng thuận trong giải quyết xung đột xã hội? bắt buộc của nguyên tắc đồng thuận trong giải quyết xung đột xã hội?

Các giải pháp giải quyết xung đột đáp ứng nguyên tắc đồng thuận: Đối với những lĩnh vực chính – lĩnh vực chính trị – tư tưởng; Đối với tất cả các lĩnh vực nói chung.

 Mẫu trích lục đăng ký chấm dứt giám hộ (bản sao y) là gì? Mẫu trích lục đăng ký chấm dứt giám hộ (bản sao y)? Hướng dẫn dùng mẫu trích lục đăng ký chấm dứt giám hộ (bản sao)? Trình tự, Thủ tục đăng ký chấm dứt giám hộ?

Mẫu yêu cầu hồi phục điều tra đối với bị can là gì? Mẫu bắt buộc phục hồi điều tra đối với bị can? Hướng dẫn soạn thảo mẫu yêu cầu hồi phục điều tra đối với bị can? Quy định của pháp luật về phục hồi điều tra đối với bị can?

Mẫu kết luận kiểm định môi trường là gì? Mẫu kết luận kiểm định môi trường? Hướng dẫn dùng mẫu kết luận kiểm định môi trường? Quy định của pháp luật về kiểm định môi trường?

 Mẫu biên bản kiểm định môi trường tại hiện trường là gì? Mẫu biên bản kiểm định môi trường tại hiện trường? Hướng dẫn sử dụng mẫu biên bản kiểm định môi trường tại hiện trường? Quy định của pháp luật về kiểm định môi trường tại hiện trường?

Mẫu biên bản kiểm định môi trường tại phòng thí nghiệm là gì? Mẫu biên bản kiểm định môi trường tại phòng thí nghiệm (06-MTr)? Hướng dẫn dùng mẫu biên bản kiểm định môi trường tại phòng thí nghiệm (06-MTr)? Quy định của pháp luật về biên bản kiểm định môi trường tại phòng thí nghiệm?

Đất trồng cây lâu năm là gì?Thời hạn dùng đất trồng cây lâu năm? Thủ tục gia hạn đất trồng cây lâu năm khi hết hạn dùng?    

Dân quân tự vệ là gì? Dân quân tự vệ có phải tham gia nghĩa vụ quân sự không? Những trường hợp không phải tham gia nghĩa vụ quân sự?

Trợ cấp BHXH một lần là gì? Mẫu đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH một lần? Hướng dẫn lập mẫu đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH một lần?

Đua xe trái phép là gì? thuật ngữ tiếng Anh? Đua xe trái phép bị phạt bao nhiêu tiền? Mức phạt khi xử lý hành chính? Xử lý hình sự hành vi đua xe trái phép khi nào?

Rác thải nhựa là gì? Nguồn gốc của rác thải nhựa? nguyên nhân gây ra ô nhiễm rác thải nhựa? Biện pháp khắc phục ô nhiễm rác thải nhựa?

Chất thải rắn là gì? Phân loại chất thải rắn? Phân loại chất thải rắn sinh hoạt? Xử lý chất thải rắn sinh hoạt được quy định như thế nào?

Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính là gì? Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính có tên được dịch sang tiếng Anh là gì? hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính gồm những gì? quy trình, giấy tờ xử phạt vi phạm hành chính đúng pháp luật?

Trái phiếu Chính phủ là gì? Mua trái phiếu Chính phủ và xem lãi suất trái phiếu CP ở đâu?

Luận văn là gì? Luận văn được dịch với tên trong tiếng Anh là gì? Hướng dẫn cách trình bày luận văn ấn tượng?

Môi trường học tập là gì? Môi trường học tập với tên trong tiếng Anh là gì? Đặc điểm của môi trường học tập? Vai trò của môi trường học tập?

Chứng từ thông tin ngân hàng là gì? Chứng từ thông tin ngân hàng được dịch với tên tiếng Anh là gì? Nội dung của chứng từ thông tin ngân hàng? Ý nghĩa của chứng từ thông tin ngân hàng?

Phiếu đăng ký dự tuyển viên chức là gì? Phiếu đăng ký dự tuyển viên chứcđể làm gì? Mẫu phiếu đăng ký dự tuyển viên chức? Hướng dẫn ghi mẫu phiếu đăng ký dự tuyển viên chức?

Tự nguyện là gì? Biểu hiện của tự nguyện? Ý nghĩa và ví dụ về tự nguyện?

Khái quát về bảo hiểm y tế? Mua bảo hiểm y tế trước khi sinh bao lâu để được sử dụng?

Mẫu kết luận kiểm định môi trường là gì? Mẫu kết luận kiểm định môi trường? Hướng dẫn sử dụng mẫu kết luận kiểm định môi trường? Quy định của pháp luật về kiểm định môi trường?