Hướng dẫn trả lời câu hỏi Lịch sử 8, bài 5: Công xã Pa-ri 1871.

1. Hoàn cảnh ra đời của công xã. Câu hỏi: Công xã Pa-ri ra dời trong hoàn cảnh nào? Năm 1870, chiến tranh Pháp – Phổ bùng nổ. Do quân Pháp không được chuẩn bị đầy đủ nên đã thất bại liên tiếp, và ngày 2-9-1870, tại chân thành Xơ- đăng, Na-pô-lê-ông III cùng toàn bộ đạo quân 100.000 người bị Phổ bắt sống. Ngày sau đó, 4-9-1870, nhân dân Pa-ri đã đứng lên khởi nghĩa, huy động “Tổ quốc lâm nguy”. Chính phủ lâm thời tư sản được thành lập mang tên “Chính phủ vệ quốc”. Trước sự tiến quân của Phổ, chính phủ tư sản vội vã xin đình chiến. Ngược lại, nhân dân Pa-ri kiên quyết đứng lên bảo vệ Tổ quốc. Câu hỏi: Mục đích của chiến tranh Pháp – Phổ? Pháp: gây chiến tranh bên ngoài để tăng cường đàn áp phong trào đấu tranh của công nhân trong nước, lấn chiếm đất đai ở vùng phía Tây nước Đức và ngăn cản thống nhất Đức. Phổ: nhằm gạt bỏ trở ngại chủ yếu trong việc hoàn thành thống nhất Đức, củng cố quyền lực của Phổ và đàn áp phong trào dân chủ trong nước. Câu hỏi: Thái độ của “Chính phủ vệ quốc” và của nhân dân Pháp trước tình hình đất nước sau ngày 4-9-1870 như thế nào? Thái độ của “Chính phủ vệ quốc” xin phép đình chiến, đầu hàng, thậm chí đàn áp nhân dân. Thái độ nhân dân: Bất chấp thái độ đầu hàng và hành động đàn áp phong trào đấu tranh của chính phủ, nhân dân Pa-ri kiên quyết đứng lên chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.. 2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871. Sự thành lập công xã. Câu hỏi: Mâu thuẫn giữa chính phủ với nhân dân và vấn đề bảo vệ Tổ quốc được giải quyết như thế nào?

Chính phủ vệ quốc đứng đầu là Chi-e ra lệnh đàn áp nhân dân, tước vũ khí của dân quân. Ngày 8-3-1871, cuộc cách mạng vô sản đầu tiên bùng nổ. Nhân dân làm chủ được Pa-ri. Ngày 26-3-1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu Hội đồng công xã theo nguyên tắc phổ thông bầu phiếu. Ngày 28-3-1871, công xã Pa-ri tuyên bố thành lập. Câu hỏi: nguyên nhân chủ yếu kéo theo cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871? Mâu thuẫn gay gắt không thể điều hoà giữa quần chúng nhân dân Pa-ri với chính phủ tư sản. Nhân dân chống lại sự đầu hàng, sự phản bội lợi ích đấu tranh của tư sản Pháp để bảo vệ Tổ quốc. Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác, nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân. Câu hỏi: Sau cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871, chính quyền thuộc về tay ai? Chính quyền thuộc về Uỷ ban Trung ương Quốc dân quân (đại diện cho nhân dân pa-ri) “đảm nhận vai trò chính phu lâm thời”. Câu hỏi: Nêu tính chất và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871 ? Tính chất: Khởi nghĩa ngày 18-3-1871 là một cuộc cách mạng vô sản.

Ý nghĩa: Lần đầu tiên trên thế giới, giai cấp vô sản đã đứng lên lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, thành lập chính quyền cách mạng của mình. Câu hỏi: Vì sao cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871 được xem là một cuộc cách mạng vô sản? – Lực lượng cách mạng là quần chúng nhân dân lao động Pa-ri.- Lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản.- Thành lập chính quyền của giai cấp vô sản. II. Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri. Câu hỏi: Trong chế độ tư bản chủ nghĩa, ai nắm chính quyền? Trong chế độ tư bản chủ nghĩa, giai cấp tư sản nắm chính quyền. Câu hỏi: Chính quyền tư sản có đại diện cho nhân dân không? Chính quyền tư sản không đại diện cho nhân dân mà chỉ đại diện và bảo vệ quyền lợi của tư sản mà thôi. Câu hỏi. Vẽ sơ đồ bộ máy Hội đồng công xã. Nhận xét về bộ máy Hội đồng công xã?

* Nhận xét: Hội đồng công xã đầy đủ và chặt chẽ, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân lao động. Câu hỏi: Những điểm nào chứng tỏ công xã khác hẳn nhà nước tư sản? – Tách nhà thờ ra khỏi nhà nước. Nhà trường không được dạy Kinh thánh.- Giao cho công nhân quản lí những xí nghiệp mà chủ bỏ trốn.- Quy định về tiền lương toi thiểu, cấm cúp phạt, đánh đập công nhân.- Hoàn trả tiền thuê nhà, hoàn trả nợ.- Quy định giá bán bánh mì.- Thực hiện chế độ giáo dục yêu cầu, miễn học phí. Câu hỏi: Trong các sắc lệnh công xã ban bố để phục vụ quyền lợi của nhân dân, sắc lệnh nào thể hiện tính ưu việt của công xã? – Tách nhà thờ ra khỏi vận hành của Nhà nước.- Thực hiện chế độ giáo dục yêu cầu, miễn học phí. Câu hỏi: Những chính sách trên của công xã phục vụ quyền lợi cho ai? phục vụ quyền lợi của quần chúng nhân dân nói chung, trước hết là công nhân. Câu hỏi: Vì sao nói công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu mới? Công xã đã ban bố và thi hành nhiều sắc lệnh đáp ứng quyền lợi của nhân dân. Bản chất của công xã là do dân và vì dân, không như nhà nước tư sản chỉ phục vụ quyền lợi của giai cấp tư sản.  Câu hỏi: Ý nghĩa lịch sử của công xã? Là hình ảnh của một chế độ mới, xã hội mới. Nó cổ vũ nhân dân lao động thế giới trong sự nghiệp đấu tranh cho một tương lai tốt đẹp. Công xã còn để lại nhiều bài học khởi nghĩa quý báu cho giai cấp vô sản thế giới. Câu hỏi: Công xã đã để lại những bài học kinh nghiệm quý báu gì cho giai cấp vô sản thế giới? – Phải đập tan bộ máy nhà nước tư sản, xây dựng nhà nước vô sản.- Phải có Đảng tiên phong lãnh đạo.- Phải xây dựng dược liên minh công – nông.- Triệt để cách mạng, không thỏa hiệp với tư sản phản động. Câu hỏi. Lập niên biểu những sự kiện cơ bản của Công xã Pa-ri.